Ибрай (Ибрагим) Алтынсарин (1841 — 1889) — выдающийся казахский просветитель, педагог-новатор и организатор новых школ, этнограф, фольклорист, поэт, прозаик, переводчик. Родился в Кустанайской области. Рано потеряв отца, воспитывался у деда — бия Балгожы Жанбурчина, войскового старшины Оренбургской пограничной комиссии. В 1851 г. отдан в школу, открывшуюся для казахских детей при Пограничной комиссии. Во время учебы в школе самостоятельно изучал произведения классиков мировой литературы — Шекспира, Гёте, Байрона, Пушкина, Гоголя, Лермонтова, Фирдоуси, Низами, Навои и др. Общался с известным впоследствии востоковедом В. Григорьевым, служившим в Пограничной комиссии. Часто посещал дом В. Григорьева, пользовался его библиотекой.

 

1.Дербісалин Әнуар Ыбырай(Ибраhим) Алтынсарин. – Алматы: 2005.

2.Алтынсарин Ы. Екі томдық шығармалар жинағы. – Алматы: Қазығұрт баспасы, Т1

3. Ламашев Ә. Ыбырай Алтынсарин және оның орыс достары мен ізбасарлары. – Алматы: - 1988

4. Әлемдік педагогикалық ой – сана. 10 томдық.7 том: – Алматы. – 2011

5. Ыбырай Алтынсарин. Шәкәрім Құдайбердіұлы. – Алматы. 2007

6. Собрание сочинений. В трех томах. Том 3. Алтынсарин И. – 1978

7. Ыбырай Алтынсарин тағлымы: - Алматы. – 1991

8. Алтынсарин Ы. Таңдамалы шығармалары: - Алматы. – 1994

9. Әлемдік педагогикалық ой – сана. 10 томдық: 10 том – Алматы. – 2010.

10. Ы. Алтынсарин әңгімелері. – 1980

11. И. Алтынсарин. Рассказы – 1971

12. Алтынсарин Ы. Мұсылманшылдықтың тұтқасы. – Алматы: - 1991

13. Хасанова С. Ыбырай Алтынсарин шығармаларының тілі:  Алматы.- 1972

14. Джумагулов К.Т.   Ибрай Алтынсарин и развитие культуры казахского народа. – Алматы. 1984

15. Алтынсарин Ыбырай  Таза бұлақ: Өлеңдер, әңгімелер, хаттар, очерктер. – Алматы: 1988

16. Звезды казахской литературы / Часть 1. Кокшетау. 2009

17. Мәдібай Қ.Қ.  XIX ғасырдағы қазақ әдебиеті. 2-кітап: Алматы – 2004

18.Алтынсарин.Ибрай.
Этнографические очерки и образцы устного творчество : Этнографиялық очерктер және ауыз әдебиет үлгілері. Т.13. - 2-е изд.,доп. - Астана : Алтын кітап, 2007